Onur Kabil, Arş. Gör. Dr., Sakarya Üniversitesi, Felsefe Bölümü

https://orcid.org/0000-0001-7545-7994

Tufan Çötok, Doç. Dr. Sakarya Üniversitesi, Felsefe Bölümü

https://orcid.org/0000-0002-9664-4745

DOI: 10.5281/zenodo.7268492

Platon’un Kharmides’inde Ölçülülük (Sophrosyne) Kavramı

Denilebilir ki Platon’un diyaloglarına ilgi hep canlı kalmış ve kalacaktır. Bunun arkasında yatan nedenlerden biri de filozofun hala aktüel olan felsefe kavramlarına bitip tükenmez ilgisidir. Kharmides, tam da bu ilginin açık bir şekilde görüldüğü diyaloglardan biridir ve konusunu ‘sophrosyne’ kavramının ne şekilde tanımlanması gerektiğine yönelik tartışma oluşturur. Son derece renkli ve verimli bu tartışmada Platon, Sokrates aracılığıyla kavramı dinginlik, alçakgönüllülük, herkesin kendine ait işleri görmesi, iyi şeyler yapmak, kendini bilmek gibi tanımlamalar eşliğinde tartışır. Sophrosyne, yani ölçülülük, Platon öncesi Yunan düşüncesinde aktüel bir kavramdır. Platon tarafından tekrar felsefe sahnesine çıkarılmasının gerekçesi kavramın son dönemlerde eleştirilmesi, Platonik üslubun sonucu ve felsefesinde sonrasında oynayacağı rol bağlamında değerlendirilmiştir. Ayrıca kavramın ‘ölçülülük’ olarak tercüme edilmesi konusunda gerekçeler sunulmuştur.