Yasin Şahin – Henri Bergson’da Statik ve Dinamik Ahlâkın Sosyolojik İzdüşümü
Yasin Şahin, Arş. Gör. Dr., Giresun Üniversitesi
Henri Bergson’da Statik ve Dinamik Ahlâkın Sosyolojik İzdüşümü
Bergson’da “ahlâk” kavramı üzerinden kapalı ve açık toplumların ahlâklanma biçimleri incelenmiştir. Ayrıca statik ve dinamik ahlâkın nasıl oluştuğu ve toplumsal alanda ne gibi yaptırımlarının olduğunun da üzerinde durulmuştur. Bergson, kapalı ve açık ahlâkın nasıl kazanılmış olduğu ve toplumsal alanda ne tür kültürel etkilerinin olduğunu bu eserinde açıklamıştır. O kapalı ve açık ahlâk biçimlerini zihin-altı ve zihin-üstü terimleriyle izah etmiştir. Ayrıca Bergson dinleri statik din ve dinamik din olmak üzere ikiye ayırmaktadır. O’na göre statik din sitenin dinidir, kapalı özellikte olup cemiyete aittir. Dinamik din ise açık dindir ve insanlığa aittir. Bu çerçevede Bergson ahlâk biçimlerinin, toplumların ve dinlerin birbiriyle ilişki biçimlerinin genel bir değerlendirmesini yapar.